SSD چیست و چگونه کار می‌کند؟
فضای ذخیره‌سازی اس اس دی که در بین عموم کاربران به‌اشتباه هارد SSD شناخته می‌شود، در کامپیوترها و لپ‌تاپ‌های پرسرعت امروزی یکی از قطعات بسیار حیاتی برای افزایش سرعت سیستم محسوب می‌شود.
همانطورکه می‌دانید، قیمت SSD از قیمت هارد معمولی گران‌تر است؛ از‌این‌رو، قیمت لپ تاپ یا کیس‌هایی که به این نوع فضای ذخیره‌سازی مجهزند، نیز افزایش می‌یابد. حال برای اینکه بدانید SSD چیست و چه عملکردی در سیستم‌های مختلف دارد، تا پایان این مقاله با ساتیا همراه باشید.
SSD چیست؟
SSD یا Solid-State Drive (درایو حالت جامد) نوعی ابزار ذخیره‌سازی است که در کامپیوترها استفاده می‌شود و در ۱۰ سال اخیر کم‌کم جایگزین هارد درایو‌های سنتی شده است و همان عملکرد‌های اولیه هارد‌ها را با سرعت بسیار بیشتری انجام می‌دهد. با SSD سیستم‌عامل دستگاه با سرعت بیشتری بوت می‌شود و فایل‌ها سریع‌تر ذخیره و برنامه‌ها سریع‌تر بارگیری می‌شوند.
برای اطلاعات بیشتر، همانطورکه در عکس زیر مشخص است، هاردهای سنتی یا HDD دیسک چرخان و بازوی مکانیکی دارند که از همین طریق کار خواندن و نوشتن اطلاعات را در سیستم‌ها انجام می‌دهند؛ پس در‌مقابل ضربه حساسیت بسیار بیشتری از SSDها دارند.
SSD نیز اجزای مختلفی دارد که البته حجم بسیار کمتری اشغال می‌کنند و در‌مقابل ضربه و جریان‌های الکتریکی مقاوم‌تر هستند.
فلش مموری NAND: حافظه‌ی فلش NAND جایی است که اطلاعات در میان میلیون‌ها سلول ذخیره می‌شود و سرعت خواندن آن بسیار زیاد است؛ اما سرعت نوشتن یا پاک‌کردن در آن کمی کمتر است. انواع مختلف حافظه‌های NAND عبارت‌اند از: SLC ،MLC ،TLC و QLC. این‌ها از‌نظر عملکرد و دوام و هزینه تفاوت‌هایی دارند.
کنترلر یا کنترل‌کننده: کنترلر مغز SSD است که ارتباط بین دستگاه میزبان و فلش مموری را مدیریت می‌کند. کنترلر عملکردهایی مانند تصحیح خطا، تراز سایش، رمزگذاری و جمع‌آوری زباله را نیز انجام می‌دهد.
DRAM :DRAM به‌عنوان کش یا بافر SSD عمل می‌کند و به عملیات‌های خواندن و نوشتن سرعت می‌بخشد. در SSDهایی که DRAM ندارند، بخشی از فضای ذخیره‌سازی به‌عنوان کش استفاده می‌شود.
رابط: رابط‌ها ارتباط فیزیکی و منطقی بین SSD و دستگاه میزبان را تعیین می‌کنند که برخی از انواع رایج آن عبارت‌اند از: SATA ،PCIe ،NVMe ،M.2 و USB125.
- Firmware: فرم‌ویر نرم‌افزاری است که روی کنترلر اجرا می‌شود و عملکرد SSD را کنترل می‌کند و می‌توان آن را آپدیت کرد.
نحوه‌ی عملکرد SSD
همانطورکه گفتیم، فضای ذخیره‌سازی SSD از چندین تراشه فلش مموری تشکیل شده است که هر تراشه حاوی چندین سلول برای ذخیره‌کردن اطلاعات است. برای نوشتن اطلاعات در SSD، کنترلر ولتاژی را روی یک سلول اعمال می‌کند که باعث باقی‌ماندن الکترون در گیت شناور سلول و در‌نهایت شارژ‌شدن سلول می‌شود.
برای خواندن اطلاعات از SSD، کنترلر مجدداً ولتاژی را روی یک سلول اعمال می‌کند و اگر الکترونی در گیت شناور سلول وجود داشته باشد، ولتاژ گیت شناور درمقایسه‌با حالت قبلی تغییر می‌کند. این تغییر ولتاژ به‌واسطه‌ی کنترلر SSD تشخیص داده و به‌عنوان یک بیت اطلاعات تفسیر می‌شود.
معایب و مزایای SSD دربرابر هارد دیسک
به‌طور‌کلی مزایا و معایب ۲ نوع رایج فضا‌های ذخیره‌سازی عبارت‌اند از:
مزایای SSD درمقایسه‌با HDD
سرعت خواندن و نوشتن بیشتر
سرعت بوت بیشتر و عملکرد بهتر سیستم
مقاومت بیشتر
مصرف برق کمتر
بدون تولید صدای اضافه
اندازه کوچک‌تر
معایب SSD درمقایسه‌با HDD
قیمت گران‌تر
عمر کمتر برخی از SSDهای مجهز به تراشه فلش مموری NAND
حجم ذخیره‌سازی کمتر SSD از HDD در بازه‌ی قیمتی یکسان
بازیابی (ریکاوری) سخت‌تر اطلاعات پس از قطع برق
محدودیت در تعداد چرخه‌های نوشتن در طولانی‌مدت
- آموزش کرک و فعال سازی آفیس
- آموزش اضافه کردن ویجت در ویندوز ۱۱ و نحوه استفاده از آن
- آموزش شخصی سازی نرم افزارها در منوی استارت ویندوز 11